Dünya genelinde ve ilimizde ortalama yaşam süresinin uzaması yaşlı nüfusun ve kronik hastalıkların da artmasına yol açmıştır. Aynı zamanda kronik hastalıklara bağlı olarak gelişen erken ve geç komplikasyonların tedavileri için hastaların hastane yataklarında uzun süre kalmalarına bağlı sosyal ve psikolojik rahatsızlıklar da ortaya çıkmakta bu kişilerin taburcu edilmelerinden itibaren sağlık ihtiyaçlarının nasıl sağlanacağı da bir sorun oluşturmaktadır.
Yalnızca tedavi edici değil koruyucu, destekleyici ve rehabilite edici sağlık ve sosyal hizmetlerine duyulan ihtiyaç ve talep artmıştır. Bu nedenle Sağlıkta dönüşüm Projesi kapsamında Sağlık Bakanlığı'na bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarınca evde sağlık hizmetlerinin verilmesine yönelik "Sağlık Bakanlığınca Sunulan Evde Sağlık Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönerge" 01.02.2010 tarihinde yürürlüğe konulmuştur.
İlimizde de İl Sağlık Müdürlüğü’ne bağlı olarak kurulan Evde Sağlık Hizmetleri Koordinasyon Merkezi ve Koordinasyon Merkezimize bağlı 19 Toplum Sağlığı Merkezinde Sosyal Hizmet Birimleri, 13 Devlet Hastanesi ve 1 Eğitim ve araştırma Hastanesi bünyesinde evde sağlık hizmetleri birimi kurulmuştur.
Evde sağlık hizmetleri nedir?
Evde sağlık Hizmeti, gerek teşhis ve tedavi sonrası bakım sürecinde, gerek kronik bir hastalığın takibinde yatağa tam bağımlı olan hastaların ihtiyacı olan sağlık hizmetlerinin ev ortamında ve bu konuda eğitimli personel ile sunulmasıdır. Hastaya tanı koymaktan ziyade tanısı konulmuş hastanın düzenlenmiş olan tıbbi bakım ve tedavisinin uygulanması ve eğitiminin sağlanmasıdır.
Evde Sağlık Hizmeti Tanımı:
Çeşitli hastalıklara bağlı olarak evde sağlık hizmeti sunumuna ihtiyacı olan bireylere evinde ve aile ortamında sosyal ve psikolojik danışmanlık hizmetlerini de kapsayacak şekilde verilen muayene tetkik, tahlil ve tedavi, tıbbi bakım, takip ve rehabilitasyon hizmetlerini kapsar. Evde Sağlık Hizmetleri ilk aşamada yatağa bağımlı hastalara hizmet verecektir. Hareket kabiliyetini kaybetmemiş, sağlık kuruluşuna gelebilen ve sağlık sorunları çok ağır tablolar oluşturmayan hasta grubu hizmet kapsamında değildir.
Evde sağlık hizmetleri biriminin görevi hastalığın teşhisini koymak olmayıp daha önce ilgili dal uzman tabiplerince konulmuş olan tanı ve planlanan tedavi çerçevesinde ve kişinin bulunduğu ev ortamında; muayene, tetkik, tahlil, tedavi, tıbbi bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinin verilmesi, ilacın reçete edilmesindeki özel düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla uzun süreli kullanımı sağlık raporu ile belgelendirilen ilaçların reçete edilmesi, tıbbi cihaz ve malzeme kullanımına ilişkin raporların çıkarılmasına yardımcı olunması, hastanın ve ailesinin evde bakım sürecinde üstlenebilecekleri görevler ve hastalık ve bakım süreçleri ile ilgili bilgilendirilmesi ve hastalığı ile alakalı evde kullanımı gerektiren tıbbi cihaz ve ekipmanların doğru ve uygun koşullarda kullanılması konusunda eğitim ve danışmanlık gibi hizmetlerin verilmesini kapsar. Lüzumu halinde ilgili dal uzmanlarının da görüşü alınarak gerekli konsültasyon sağlanır.
Evde sağlık hizmeti alan kişiler, tıbbi zorunluluk hallerinde sorumlu tabibin gördüğü lüzum üzerine en uygun sağlık kurum veya kuruluşuna sevk edilir. Sevkine karar verilen hastanın sevk edildiği sağlık kurumuna veya gerektiğinde sağlık kurumundan eve nakli evde bakım hizmetleri için tahsis edilen veya ilgili sağlık kurumuna ait hasta nakil aracı ile yapılır.
Evde sağlık hizmetleri, randevu sistemi ile ve mesai saatleri dahilinde yürütülür. Ev ziyaretlerinde verilen sağlık hizmetleri sırasında hastanın ailesinden birinin veya bir yakınının bulunması sağlanır. Yalnız yaşayan hastalara yapılan ev ziyaretlerinde ekipte görevli diğer bir sağlık personeli hizmete katılır.
Evde sağlık hizmeti verilen kişilerin mevcut durumları hariç, yeni oluşan acil haller birimin görev alanına girmez. Bu durumlarda 112 İl Ambulans Servisi ya da doğrudan sağlık kuruluşlarının acil servislerine başvuru esastır.
Evde sağlık hizmeti kapsamındaki hastalıklar:
- KOAH vb. solunum sistemi hastalıkları
- Yatağa bağımlı hastalar
- Terminal dönem palyatif bakım hastaları
- İleri derecedeki kas hastalıkları
- Evde sağlık hizmeti kapsamına alınan hastaların ihtiyaç duyduğu ağız ve diş sağlığı
Evde sağlık hizmetine başvuru :
Evde sağlık hizmeti almak isteyen kişiler mesai saatleri içinde kendileri ve ya yakınları aracılığı ile aile hekimlerine, hastanelerimizdeki Evde Sağlık Hizmetleri Birim polikliniğine, Sakarya İl Sağlık Müdürlüğü Koordinasyon Merkezine bizzat giderek veya telefon ile başvuru yapabilirler. Başvuru için gerekli belgeler hastanın nüfus cüzdanı ve varsa mevcut raporlarıdır. Başvuru formu aile hekimi veya Evde Sağlık Hizmeti birimi tarafından doldurularak kayıt altına alınır.
Sakarya'da evde sağlık hizmetlerine başvurmak için Türkiye’nin genelinde tesis edilen 444 38 33 (444 EVDE) numarası mesai saatleri içersinde aranabilir.